YAMAH i NIYAMAH - Etyka, moralność, duchowy sposób życia w Jodze
Droga duchowa, Rozwój duchowy, Duchowość, uduchowienie, mistyka i ezoteryka to także etyka i moralność co doskonale widać na przykładzie zasad yama (jama) i niyama (nijama) w treningu jogi nauczanej autentycznie przez mistrzów Wschodu. Nie ma jogi bez yama i niyama powidają mistrzowie z Indii, a naukowe podstawy jogi znane są chociażby w buddyzmie i taoizmie. (Zastosowano dla pojęć w wersetach sanskrytu transliterację uproszczoną na bazie IT, gdzie długie samogłoski oznaczone są dużymi literami, podobnie głoski nosowe i przydechowe, jedynie sh to sz, j = dź, a y = j).
Joga a etyka i życie duchowe
Popularność jogi od lat stopniowo wzrasta na całym świecie. Ci, którzy zaczęli praktykować jogę i sami poczuli jej niezwykłe działanie najczęściej kontynuują treningi przez długie lata a wielu przez całe życie, ciągle się doskonaląc. W jodze jest możliwość bezpiecznej i efektywnej pracy bez względu na wiek, typ ciała czy przeszłe doświadczenia wynikłe z jakiejkolwiek formy pracy z ciałem. Połączenie właściwego ruchu i oddechu oraz postawy owocuje świadomym treningiem przynoszącym poczucie odmłodzenia, energii i siły. Joga jest zadziwiająca, bo nawet jeśli ćwiczysz tylko raz w tygodniu godzinę to i tak poczujesz działanie jogi.
Zasady yamah (Jama) i niyamah (Nijama) nakreślają sposób życia osób ćwiczących się w jodze. Wskazania te są treningiem etyczno-moralnym, a opierają się na odkrytych przez dawnych Mędrców, Ryszich, uniwersalnych zasadach którymi kierują się czyste, oświecone dusze w ich rajskim czy boskim stanie światłego istnienia. Ćwicząc się w zakresie yamah i niyamah adepci Yoga-Margah, Ścieżki Jogi odsłaniają prawdziwe, boskie oblicze duszy, jaźni, Atmana, odsłaniają wyższą duchową świadomość i jej doskonałe wzorce. Joginów i joginki poznać po życiu coraz bardziej w zgodzie z uniwersalnymi duchowymi prawami moralnymi yama i niyama.
Przestrzeganie Prawa Duchowego (Ryta) przez duszę uwikłaną w materię ot tak z rozbiegu jest najczęściej trudne i często na początku drogi prawie niewykonalne. Joga zatem daje kolejne kroki: YAMAH, NIYAMAH, ASANY, PRANAJAMA, PRATJAHARA, DHARANA, DHJANA I SAMADHI, by stopniowo ludzka dusza mogła uwolnić się od uwarunkowań i osiągnąć sukces. Podążając tak wytyczoną drogą, z czasem, często dopiero pod koniec duchowej podróży, ludzka świadomość staje się mistrzem Prawa Kosmicznego.
Prawo Duchowe (Ryta, rita, rta) dane na początku Ścieżki Jogi jest z jednej strony celem i rdzeniem, do którego mamy dążyć, a z drugiej, jasnym i wyraźnym Drogowskazem by nie zagubić się na pełnej pułapek i wyzwań drodze. Szczególnie ważne jest pamiętanie o tym we współczesnym świecie gdzie marginalizuje się Prawo Duchowe w imię źle pojętej swobody i zmysłowej wygody. Mimo zmienności świata, Prawo Duchowe nie jest relatywne i nie podlega upływowi czasu - trwa niezmienne jako fundament materialnej egzystencji.
Jeśli w przyszłości nie chcesz cierpieć, doznawać bólu, różnego rodzaju niepowodzeń, próbuj przestrzegać litery boskiego Prawa. Szczególnie wówczas gdy pragniesz się rozwijać i dążysz w kierunku oświecenia, przyjmij Prawo Duchowe jako wskazówki. Po to właśnie by w życiu nie doświadczać przykrych skutków własnych nieprzemyślanych działań, objawione nam zostało to Dobre Prawo. Przypomina ono koło ratunkowe rzucone rozbitkowi na wzburzonym morzu.
U podstaw wielkich religii i szkół duchowych zawsze odnajdziesz zasady Prawa, które Mędrcy, Ryszi nazywają światłem i błogosławieństwem na drodze. Dzięki nim droga staje się łatwa, prosta i pomyślna na wszystkich polach realizacji. U podstaw ludzkiej religii i kultury, Prawo Duchowe wyryto na kamiennych tablicach. Nie przypadkiem prawo w sanskrycie, w starożytnym języku Indii nazywa się RYTA (Rita, Rta), coś co jest wyryte, wykute i twarde. Stanowi bowiem ono fundament istnienia wpisany w każdą duszę. U podstaw Prawa, danego od Stwórcy, stoi jedna z podstawowych zasad działania materii i życia w materii - zasada zwrotu karmicznego (prawo karmy).
Kiedy zastanawiasz się do czego prowadzi głębsza praktyka jogi, czyli wykonywanie asan, pranajam, nauka koncentracji i medytacja, to najpewniej nie pomyślisz, że masz się stać wcieleniem boskiego prawa, ucieleśnieniem zasad wedle których żyją i działają oświecone dusze, Mistrzem w zrozumieniu i przejawianiu uniwersalnych zasad rządzących tym światem. W rzeczywistości, to jest istotnym prawdziwym celem jogi.
Bez yama i niyama joga (yogah) jest pozbawiana kontekstu i po prostu nie działa. Nie działa jako środek uspokojenia poruszeń umysłu, ale również nie przyniesie głębszego ukojenia zmęczonemu ciału i nie uwolni do końca od napięcia. Dlatego yama i niyama ma swoje znaczenie nawet, a może przede wszystkim, w terapii jogą. Terapia za pomocą jogi jest drogą zwiększania uważności, aby wykorzeniać te uwarunkowania, które przynoszą ból i cierpienie. Czasem obserwuje się, że ktoś rozumie terapię jogą jako specyficzną fizjoterapię, ale tak nie jest. Technika jogi ma posłużyć dla zwiększenia uważności, bez praktyki uważności technika pomoże na kilka chwil, a później bezmyślne działanie zniweczy cały trud. Joga musi być praktykowana w całościowym kontekście, bo inaczej nie działa.
Yamah – Etyka, zasady moralne
Zasady yamah zakładają:
- nie wyrządzanie krzywdy słowem, myślą i uczynkiem, niecierpienie (ahimsa);
- szczerość, prawdziwość, prawdomówność i uczciwość, prawda serca (satya);
- powstrzymanie się od kradzieży lub sprzeniewierzenia majątku albo dobytku drugiego człowieka (asteya);
- czystość, wstrzemięźliwość, boskie prowadzenie się (brahmacarya);
- nie przyjmowanie darów oraz posiadanie tylko tego co niezbędne, bez uczucia zachłanności (aparigraha)...
Yogasutra II.29 yama niyama Asana prAnAyAma pratyAhAra dharAnA dhyAna samadhAyo ashtau angAni
Przykazania moralne (yama), reguły samooczyszczania (niyama), pozycje (Asana), kontrola energii poprzez oddech (prAnAyAma), wycofanie zmysłów ku wnętrzu do ich źródła (pratyAhAra), koncentracja (dharAnA), kontemplacja (dhyAna) i połączenie świadomości z duszą (samAdhi) - są ośmioma członami jogi.
Ograniczenia i reguły (yama, niyama) określone przez tradycję i przekaz towarzyszą nieustannie praktyce każdej ze szkół jogi. Chociaż asana, pranayama czy pratyahara stanowią wyodrębnione całości, to są one wzajemnie powiązane służąc wyrażaniu ukrytych aspektów jogi. Człony, które pozwalają poszukującemu na rozwój w sztuce jogi, nazywa się czasem sAdhaną rozwojową, a ściślej rzecz ujmując są to odmienne grupy ćwiczeń i metod praktyki. Dzięki nim możemy sięgać wyżej i wyżej, głębiej i głębiej. Pięć pierwszych członów jogi dotyczy jednostkowego, indywidualnego wysiłku w celu rozwoju świadomości, podczas gdy dharAnA, dhyana i samAdhi są uniwersalnymi przejawami lub naturalnymi stanami ponadosobowymi jogi (yoga svarupa).
Yogasutra II.30 ahimsA satya asteya brahmacarya aparigrahah yamAH
Nie wyrządzanie krzywdy (niekrzywdzenie), prawda, powstrzymywanie się od kradzieży (niekradzenie), wstrzemięźliwość oraz uwolnienie od zachłanności, by posiadać więcej niż potrzeba (nieprzyleganie) - są pięcioma filarami zasad yamah.
Zasady yamah zakładają: nie wyrządzanie krzywdy słowem, myślą i uczynkiem (ahimsa); prawdziwość, szczerość, prawdomówność i uczciwość (satya); powstrzymanie się od kradzieży lub sprzeniewierzenia majątku, czasu albo dobytku drugiego człowieka (asteya); wstrzemięźliwość i czystość, boskie prowadzenie się (brahmacarya); nie przyjmowanie łapówek oraz posiadanie tylko tego co niezbędne, bez uczucia zachłanności i żądzy posiadania (aparigraha).
Każdy, kto rzeczywiście praktykuje jogę żyjąc w społeczeństwie, powinien stosować te jasno wyłożone zasady i ograniczenia duchowe konieczne dla duchowej realizacji, dla oświecenia.
II.31 jAti deśa kAla samaya anavacchinnAh sArvabhaumAh mahAvratam
Yamah to solenne, mocne, uniwersalne wielkie ślubowania nieograniczone miejscem, czasem i pochodzeniem.
Pięć elementów yama zwiemy "solennymi, uniwersalnymi ślubowaniami", jako że są one nieograniczone pochodzeniem, miejscem, czasem lub sposobem pojmowania obowiązku. Powinny być one bezwarunkowo przestrzegane przez każdego, a szczególnie przez adeptów (inicjowanych) jogi, niezależnie od pochodzenia i okoliczności, z zastrzeżeniem dotyczącym różnic kulturowych, takich jaki obrzędy religijne, przyrzeczenia i powołania niektórych ludzi. One to kształtują podwaliny zasad etycznych, na których opiera się społeczeństwo.
Sutry II.35-39 opisują skutki przestrzegania pięciu yamah według Ryszi Patańdźali
II.35 ahimsApratishthAyAM tatsannidhau vairatyAgah
Ten, kto utwierdza się w nie-krzywdzeniu mową, myślą i uczynkiem, porzuca swą agresywną naturę, a inni w jego obecności wyrzekają się wrogości.
AHINSAH - Ślubuję nie krzywdzić w myślach, słowach i uczynkach!
Gdy jogin dogłębnie pojmie naturę krzywdzenia, utwierdza się on mocno w praktyce nie-krzywdzenia. Pokój w słowach, myślach i uczynkach zarówno na jawie jak i we śnie jest przejawem dobrej woli i miłości do wszystkich.
W obecności jogina ludzie i zwierzęta, którzy w innych okolicznościach są gwałtowni i niechętni sobie, porzucają wrogość wykazując przyjaźń i wzajemną tolerancję. Oczywiście zasada ta dotyczy raczej osób mocno ugruntowanych w jodze, którzy stają się joginami poprzez duchowe zjednoczenie.
Ustają w otoczeniu jogina złe zwyczaje krzywdzące inne istoty jak mięsożerstwo, pijaństwo, etc. Adept nie ulega ani tendencjom do krzywdzenia innych ani tendencjom do cierpiętnictwa. Unika się sprowadzania cierpienia na innych jak i doprowadzania siebie do stanu cierpienia. Stąd etyka zdrowego jogicznego odżywiania czy treningu Asan dla zachowania dobrego zdrowia i długowieczności. Jogin nawet na wojnie minimalizuje zadawanie cierpienia czego praktycznym przykładem była postawa Mahatma Gandhi w walce z zaborczą okupacją kolonialną, gdzie eliminowano głównodowodzących wojną, a oszczędzano prostych żołnierzy.
Ahinsah wyklucza zachowania sadystyczne i psychopatyczne dręczenie innych, czerpanie przyjemności z cudzego cierpienia.
Ahinsa to zasada podstawowa w etyce jogi, zasada nieranienia, nie zadawania cierpienia i bólu, jakiejkolwiek czującej istocie i w jakikolwiek sposób. Właśnie z tej zasady i troski o naszych mniejszych braci, wywodzi się wegetarianizm. Ale Ahinsa to też nie krzywdzenie siebie samego, uwolnienie się od złości, niechęci i często nienawiści do siebie. W perspektywie uwolnienie od ciężaru grzechu i poczucia winy. Porzucenie egoizmu i oddzielenia w głębszej perspektywie to zasada jedności wszystkich istot w Boskim Duchu.
Pierwszą zasadą Samokontroli Yama jest Ahimsa, a oznacza nieszkodzenie innym myślą, słowem oraz działaniami. Dla naszego własnego dobra nigdy nie powinniśmy krzywdzić innych żywych istot. Czasami interpretuje się tę zasadę jako absolutny brak przemocy, jednak często jest to bardzo niepraktyczne czy niemożliwe do idealnego zastosowania. Na przykład z każdym oddechem wdychamy i zabijamy mikroorganizmy! W Jodze sugeruje się, żeby raczej sięgnąć po pokarm pochodzący z mniej rozwiniętych organizmów niż zabijać bardziej rozwinięte stworzenia. Kolejnym problemem jest sprawa koniecznej czasem samoobrony przed agresją istot złych. Tutaj mówi się, iż obrona przed agresorem lub osobą szkodzącą społeczeństwu jest uzasadniona. Nawet jeśli używasz siły, twoim zamiarem jest ratowanie i ochrona życia, a nie spowodowanie bólu czy stawanie na przeszkodzie umysłowemu, fizycznemu lub duchowemu rozwojowi danej osoby. Minimalizujemy krzywdzenie zawsze i wszędzie, ale Bhagavad Gita pokazuje, że czasem trzeba stanąć do walki w obronie przed złem.
Ahimsah pokazuje, że jest to proces eliminacji karmicznych zapisów powodujących odradzanie się tendencji do krzywdzenia czy poczucia bycia skrzywdzonym w kolejnych wcieleniach, oczyszczenie elementu sah - natury materialnej, prakrytu z bólu i cierpienia poprzez rozpuszczenie złoża karmicznego mającego tendencję do samopowielania w kolejnych cyklach ewolucji.
Niekrzywdzenie, niewyrządzanie krzywdy innym istotom. Każdy z nas ma poczucie sumienia, sumanana, swoisty wewnętrzny drogowskaz, który jest podstawą naszych moralnych wyborów. Kierowanie się wewnętrzną umiejętnością rozróżniania dobra i zła i bycie w zgodzie z sumieniem, a głębiej z duszą, Atmanem, zapewnią, że będziemy podążać drogą ahimsah w naturalny sposób.
W praktyce asan ahimsa powinna przejawiać się poprzez uwzględnianie ograniczeń i możliwości swojego ciała. Nie należy wykonywać na siłę ruchu, gdyż grozi to urazem. Z drugiej strony kierując się lenistwem, bądź ulegając słabościom ducha, nie wykonując pełni możliwości ruchu, również pozostaniemy w sprzeczności z ahimsą, gdyż zaniedbywanie ciała, uniemożliwianie wydobycia jego pełnego potencjału jest też przemocą, tyranią naszych złych nawyków i charakterów. Własnego sumienia nie można oszukać, a jogah to droga środkowa, droga znajdowania złotego środka.
II.36 satyapratishthAyAM kriyAphalAśrayatvam
Gdy sAdhaka (osoba praktykująca jogę) mocno utwierdzi się w postępowaniu zgodnym z prawdą, jego słowa stają się tak potężne, że cokolwiek powie, urzeczywistnia się.
SATYAH - Ślubuję przejawiać prawdę w myślach, słowach i czynach!
Sat-yam odnosi się do prawdy wypływającej z głębiny serca z samej duszy, z Atmana. Prawda jest wolą duchową z głębin serca, nie zjawiskiem uzyskiwanym z podporą zmysłów. Satyam oznacza życie bez obłudy, bez fałszywości, bez świadomego wprowadzania innych w błąd, bez manipulowania i wykorzystywania innych. Sat to duchowa Rzeczywistość, a Yam to sama istota serca, korzeń anAhata.
Większość z ludzi sądzi, że mówi prawdę, lecz prawda jest przypadkowa, niepełna i zależna od komórek i zmysłów. Na przykład, jeśli powiemy "Nigdy więcej nie zjem czekoladek", nie odniesiemy sukcesu, dopóki choć jedna komórka naszego ciała będzie wahać się i przeciwstawiać pozostałym. Gdy dany zamiar w pełni wypłynie z głębi serca, bez obłudy choćby jednej komórki, wówczas stworzymy rzeczywistość, której pragniemy. To nie umysł, ale wewnętrzny głos komórek posiada moc spełniania naszych zamiarów. Zbyt stanowcze deklaracje połączone z niemożnością ich spełniania wypaczają sumienia zapętlając umysł w sieci fałszu.
Przede wszystkim, stań się osobą świadomą swoich wszystkich myśli i działań, również tych ciemnych, nie oszukuj siebie. Kiedy zbłądzisz w jakikolwiek sposób, nie dorabiaj do tego teorii i usprawiedliwień. Spróbuj odkryć jakie są prawdziwe przyczyny twojego działania i myślenia. Stań naprzeciw swojego cienia bez fałszu i chęci ucieczki. Gdy poznasz wyższą prawdę, ona Cię zmieni. Praktykując jogę napotkasz wcześniej lub później swój cień. Ta zasada ma Cię przygotować do tego spotkania z mroczną stroną swej istoty. Kiedy przestaniesz oszukiwać siebie to również przestaniesz oszukiwać innych. W perspektywie jest to zasada przyjęcia pełni naszego boskiego dziedzictwa i przejawianie jej tak wewnątrz jak i na zewnątrz.
Satya jest drugą zasadą Yama, a jej respektowanie otwiera niejako drugi etap w terningu moralnym jogi. Definicja Satya brzmi: używaj umysłu i mowy, mając na celu pomyślność wszystkich istot. Oznacza to mówienie prawdy i działanie w bezpośredni i uczciwy sposób, promujący szczęście dla wszystkich. W przypadku, gdy prawda mogłaby kogoś znacząco skrzywdzić, lepiej powiedzieć to, co przyniesie innym pomyślność niż ściśle trzymać się faktów lub milczeć nie mówiąc wcale. Satya wyklucza bezmyślne plotkowanie i rozpowszechnianie niesprawdzonych wieści, wyklucza działanie na szkodę innych. Stosowanie się do SatyaH daje joginom ogromną siłę umysłu i jest niezmiernie istotne dla duchowego powodzenia na Ścieżce Duchowej (brahmA mArgah).
Zasada ta oznacza postępowanie zgodnie z prawdą, bycie wiarygodnym wobec siebie i wobec innych, zakłada całkowitą szczerość w myślach, słowach i czynach. W praktyce Asan satjah powinniśmy przestrzegać poprzez bycie uczciwym wobec siebie samych i swoich działań. Ważne jest uznanie swojego poziomu możliwości, bez gonienia do przodu i bez lenistwa czy tanich wymówek, bez zaprzeczania swoimi działaniami prawdzie, że mamy takie ciało i możliwości, jakie mamy, ze wszystkimi jego ograniczeniami. Pracując z ciałem takim jakie jest, ćwiczymy asany w zgodzie z "prawdą ciała", uznajemy i akceptujemy siebie takimi, jakimi jesteśmy. Ćwiczymy także zgodnie z predyspozycjami i odkrywanymi możliwościami, ale z drugiej strony respektujemy też cale i kierunki wskazywane przez samą jogę, tak, aby osiągnąć powodzenie w duchowości.
II.37 asteyapratishthAyAM sarvaratnopasthAnam
Gdy (jogin) mocno utwierdzi się w powstrzymywaniu od kradzieży, pojawiają się drogocenne klejnoty.
ASTEYAH - Ślubuję nie kraść myślą, słowem i uczynkiem!
Człowiek, który nie sięga po cudze, zostaje z czasem obsypany wszelkimi bogactwami. Ten, kto pozbawiony jest pożądliwości, bez trudu przyciąga to, co jest materialnie i symbolicznie drogocenne, nie wyłączając prawości - klejnotu wszelkich klejnotów. Asteya oznacza także, że nie kradniemy cudzego czasu, nie marnujemy czasu pozbawiając go innych. Osoba przestrzegająca asteyam nie może być uciążliwa dla innych, stara się żyć oszczędnie, bez marnotrawstwa bogactw, sił i środków. Nie okrada przyrody poprzez marnotrawienie jej zasobów. Aseyam wskazuje też na niepozbawianie innych tego, co jest dla ich serca istotne i drogocenne, uczuciowo wartościowe.
Ta zasada jest przejawieniem bogactwa i doskonałego dobrobytu ludzkiej boskiej natury. Kiedy zaczynasz pożądać cudzej rzeczy, uznajesz się niegodnym aby Śiva, Bóg Ci ją dał. W ten sposób duchowo ograbiasz i niszczysz swoje prawdziwe, naturalne bogactwo. Efektem takiego postępowania jest materialny brak zamożności (bieda). Emocje zazdrości i zawiści do kogokolwiek i o cokolwiek to trucizny niszczące korzeń naszego dobrobytu i naszej realizacji w świecie materialnym i duchowym.
Asteya jest trzecią zasadą rozwoju duchowego. Oznacza ona niezabieranie czegoś, co należy do innych. Kradzież nie powinna również być popełniana mentalnie. Ci, którzy chcą ukraść, ale powstrzymuje ich od tego lęk bycia schwytanym, kradną "mentalnie". Asteya oznacza powstrzymanie się zarówno od kradzieży umysłowej jak i fizycznej.
Zasada Asteyah odnosi się do niekradzenia, ale też do nie bycia zazdrosnym i pożądliwym, do wyzbycia zawiści wiodącej do grabieży. W praktyce asan ćwicząc w grupie nie należy być zazdrosnym, porównującym się z innymi, a przez to wdającym się we współzawodnictwo. Inni adepci powinni być raczej źródłem inspiracji niż obiektem zazdrosnych porównań.
II.38 brahmacaryapratishthAyAM vIryalAbhaH
Gdy (jogin) mocno utwierdzi się we wstrzemięźliwości, to płynie ku niemu poznanie, siła, męstwo i energia duchowa (vIrya).
BRAHMAĆARYAH - Ślubuję wstrzemięźliwość w myślach, słowach i czynach!
Celibat wstrzemięźliwości przetwarza energię seksualną w rodzącą świetlistość energię duchową (ojas). Często jednak błędnie rozumie się brahmacaryę wyłącznie w aspekcie kontroli seksualnej, czy celibatu, podczas gdy Brahma-ćarya oznacza szerzej boskie prowadzenie się, duchowe życie. Joga prowadzi do zjednoczenia z boską częścią jaźni, zatem wzrasta uduchowienie wskutek praktyki i osoba praktykująca przejawia wstrzemięźliwość boskich istot, tak w mowie, myślach jak i uczynkach.
Energia seksualna jest najbardziej podstawowym przejawem siły życiowej. Jest ona niezmiernie potężna i należy koniecznie ją kontrolować oraz ukierunkować i sublimować. W żadnym wypadku nie należy nią pogardzać czy jej dyskryminować, a wręcz przeciwnie, powinno się ją szanować i cenić. Ten, kto po prostu usiłuje zdławić lub stłamsić swą energię seksualną w efekcie uwłacza swemu własnemu boskiemu pochodzeniu. Oczywiście istnieje moralny aspekt zachowań seksualnych, ale różnice kulturowe sankcjonują szeroko różne zachowania. Używanie energii seksualnej nie powinno zadawać krzywdy, nie powinno być wykorzystywaniem innych osób.
Jogin może, ale nie musi praktykować zupełnej wstrzemięźliwości. Wielki jogin Wasiszta miał setkę dzieci, a mimo to był uważany za osobę żyjącą w czystości (brahmacarin). Wstrzemięźliwość lub kontrola w żaden sposób nie sprzeciwia się ani nie zaprzecza odczuwaniu radości, a nawet wzmaga ją. Brahmacarya zostaje naruszona tylko wtedy, gdy jedynym czynnikiem motywującym jest przyjemność zmysłowa, a skutkiem skrzywdzenie innych osób.
Siła życiowa, która wyraża się w aktywności seksualnej, służy również odnajdywaniu naszego ciepła emocji, żarliwości rozumu oraz idealizmu. Tak jak naszą fizyczną esencją jest sperma lub jajo, tak naszą esencją duchową jest dusza, Atman. Ich wzajemne relacje powinny opierać się na współdziałaniu. To właśnie ten twórczy związek purusha i prakrti prowadzi do wolności. Wyrzeczenie jest pozytywnym procesem uwalniania się, a nie pozbawionym wszystkiego mechanicznym odrzuceniem. Dawniej najwięksi jogini byli głowami rodzin. Musimy się nauczyć gospodarować oszczędnie i kontrolować siłę życiową, ponieważ dostarcza ona energii, która przenosi nas do celów innych niż prokreacja. Podobnież zachowujemy wstrzemięźliwość w jedzeniu czy mowie.
Brahmacarya to także pełna i dogłębna akceptacja swojej biologicznej płci i szczególnej roli z płci wynikłej. Brahmacarya to powstrzymanie się od nawet samych żądz i fantazji w kierunku tej samej płci czy zwierząt. Brahmacarya jako życie boskiego człowieka opisuje kodeks Manu, gdzie zaleca się szczęśliwe życie Brahmana w związku heteroseksualnym. Brahmacarya to powstrzymanie się od wykorzystywania innych osób wyłącznie dla swego zaspokojenia seksualnego. Uwodzenie innych w celu wyżycia się, wykorzystanie i porzucanie wskazuje, że osoba ma cechy asurowe i nie jest joginem. Typowy oszust matrymonialny naciągający na seks i pieniądze na pewno nie jest osobą praktykującą jogę, podobnie jak gwałciciel czy sadystyczny tyran domowy...
Kręgosłupem zasady Brahmacaryah jest stała pamięć o posłannictwie naszej duszy. Każda wcielona dusza ma do spełnienia w świecie materialnym konkretne zadanie dane od Boga, Maheśvara. Poprzez realizację tego zadania dusza (Atman, purusza) wyzwala się od okowów materialnego świata i wraca do niebios. Aby ten proces nastąpił należy zaangażować minimum energii w osiągnięcie maksimum efektu. Krótko rzecz biorąc jeśli wystarczy Ci jeden samochód, nie kupujesz ich dziesięciu. Najczęściej kiedy zapominamy o naszym posłannictwie, zaczynamy ponad nasze potrzeby i wszelką miarę gromadzić dobra materialne, różnorodne trofea (np. seksualne), czy realizować niszczące zachcianki. To w konsekwencji prowadzi do upadku i ugrzęźnięcia na dobre w cyklu narodzin i śmierci.
Brahmacarya to czwarta zasada duchowego życia Joginów i Joginek która oznacza pozostawanie w związku z Brahmanem (Kosmiczną Świadomością, Wszechduchem) poprzez odpowiednie traktowanie wszystkich istot i rzeczy jako ekspresji Kosmicznej Świadomości. Umysł przybiera kształty obiektów naszych myśli. Jeśli myślimy w sposób materialistyczny, widząc wszystko tylko jako przedmioty materialne, wtedy umysł stopniowo stanie się apatyczny. Jeśli jesteśmy w stanie wykonywać wszystkie działania, pamiętając, że wszystko w tym świecie jest w rzeczywistości Kosmiczną Świadomością w stanie przekształconym, wtedy umysł zwróci się w kierunku stanu jedności z Kosmiczną Świadomością. W niektórych książkach zasada Brahmacarya została opisana jako seksualna abstynencja. Tę definicję stworzyli średniowieczni duchowni, którzy chcieli osiągnąć władzę nad zwykłymi, prowadzącymi rodzinne życie ludźmi, a w swej istocie wyraża ona mały fragment boskiego prowadzenia się.
Brahmacarya (Brahmaćarya) - w praktyce Asan Jogi
Człowiek przestrzegający prawa Brahmacaryah, to człowiek pochłonięty studiowaniem swojej Prawdziwej Natury, pogrążony i ukierunkowany na swoją najgłębszą prawdę, tego, kim jest. Ryszi Patanjali w swoich Jogasutrach, do których odwołuje się joga klasyczna, zaleca wstrzemięźliwość ciała, mowy i myśli, tak, aby zachowaną energię wykorzystywać na drodze własnego rozwoju. W praktyce Asan nie należy kierować się jedynie przyjemnością zmysłową, wykonywać tylko tych pozycji które lubimy i unikać tych, które przychodzą nam z trudem. Często praca z najtrudniejszymi, nieprzyjemnymi na początku Asanami daje największe rezultaty, jeśli o zdrowie czy rozwój wewnętrzny chodzi.
II.39 aparigrahasthairye janmakathamtA saMbodhaH
Gdy jest się wolnym od pożądania, gdy trwa się w nieposiadaniu, odsłania się poznanie przeszłych i przyszłych żywotów.
APARIGRAHAH - Ślubuję nie przywiązanie w myślach, słowach i uczynkach!
Ten, kto żyje wolny od zachłanności i pragnienia zbędnych rzeczy materialnych, uświadamia sobie prawdziwe znaczenie życia i odsłaniają się przed nim wszelkie aspekty życia. Wytrwanie w takim wyrzeczeniu prowadzi do poznania przeszłych i przyszłych żywotów, które pojawiają się jak odbicia w lustrze. Gdy sAdhaka uwolni się od światowych oczekiwań, staje się szczęśliwą i spełnioną osobą (krtarthan). SAdhaka musi nauczyć się dokładnie i szczerze rozważać przydatność wszelkich nabywanych rzeczy, nie powinien przy tym ulegać chwilowym kaprysom, modom ani pożądliwym fascynacjom.
Aparigraha oznacza nie tylko nie-posiadanie i nie-przyjmowanie łapówek, ale także uwolnienie się od sztywnych myśli. Przywiązanie do własnych myśli jest także formą zachłanności - odciskają one silne ślady w świadomości i stają się nasionami, które wydadzą owoce w przyszłości. Aparigraha jest najsubtelniejszym aspektem zasad yamah, trudnym do opanowania dla ludzi Zachodu. Niemniej należy nieustannie ponawiać wysiłki, aby jasno poznać "Kim jestem?" i "Po co zostałem stworzony?". To odróżniające myślenie pomoże już w tym życiu ukierunkować przyszłe wcielenie. Oto, co Patańdżali ma na myśli, gdy mówi, że wzorzec przyszłych wcieleń odsłania się poprzez aparigrahę - nieprzyleganie do przedmiotów materialnych i obiektów zmysłowego pożądania. Aparigraha to także jedzenie pokarmów nie z uwagi na zwyczaje czy pożądania zmysłowe, ale z uwagi na cel jakim jest zdrowie organizmu.
Gdy zapominamy o prawie aparigraha, większość naszych osobistych relacji ze światem ożywionym i nieożywionym oparta jest na emocjach tworzących gęstą sieć związania i zależności. Przywiązujemy się nie tylko do przedmiotów, osób, relacji z nimi, ale również do własnego zdania, koncepcji, czy pozycji jaką zajmujemy w społeczeństwie. Taka postawa czyni z nas niewolników w życiu, zaczynamy być podobni kukiełce, gdzie za sznurki pociągają nasze własne uzależnienia. Aparigraha u samego korzenia odcina postawę jakiejkolwiek zależności czyniąc nas w konsekwencji wolnymi od karmy i materialnej egzystencji.
Aparigraha to piąta zasada Yama która oznacza niegromadzenie bogactw, które nie są dla nas niezbędne. Oznacza to proste życie i posiadanie takiej ilości fizycznych zasobów, jakie są faktycznie niezbędne. Oczywiście ilość tych zasobów zmienia się wraz z czasem, miejscem i osobą. Jest to istotna zasada zarówno w osobistym jak i społecznym życiu, gdyż jeśli jedna osoba czy nacja zagarnia majątek, może się to skończyć głodem i niedolą dla innych ludzi. Jest to istotna część praktyki duchowej, ponieważ jeśli ktoś jest ciągle zaabsorbowany posiadaniem i gromadzeniem dóbr materialnych, wtedy nie potrafi myśleć o Kosmicznej Świadomości.
Jednym z ćwiczeń jogi jest przejrzenie swojego domostwa pod kątem pozbycia się rzeczy zbędnych, nieużywanych i niepotrzebnych, tak aby wszysko miało w domu swój cel i przeznaczenie.
Aparigraha - w praktyce Asan Jogi
Prawo aparigraha mówi o przeciwstawieniu się pożądliwości i zaniechaniu gromadzenia dóbr, które nie są nam naprawdę potrzebne. Postępowanie zgodne z tym prawem upraszcza życie, czyni je lżejszym i radośniejszym, a człowiek staje się bardziej ufny sobie i zrównoważony wewnętrznie. W praktyce asan nie należy być "pazernym" na praktykę. Należy praktykować regularnie i intensywnie, ale bez przemęczania się w chęci nadmiernego doskonalenia się. Zachłanność na rezultaty w praktykce jest przeszkodą, a spokojne i nieroszczeniowe podejście do praktyki przynosi dobre owoce.
 |
| Yoga-Mudra - Lotosowy pokłon Mistrzom i dewom - Jogiczne zjednoczenie |
Niyamah - Duchowe Reguły Samooczyszczania
Pięć zasad niyamah odpowiada pięciu powłokom człowieka i pięciu elementom natury: anatomicznej (ziemi), fizjologicznej (wody), psychologicznej (ognia), intelektualnej (powietrza) i duchowej (eteru). Podczas gdy eter (mahat AkAśa) postrzegany jest jako pusta przestrzeń na zewnątrz, tak dusza stanowi pustą przestrzeń wewnątrz i nosi nazwę cit-AkAśa...
Drugim stopniem w ośmiostopniowej ścieżce jogi są nijamah, nakazy - zasady, których zadaniem jest trzymanie naszego umysłu w karbach i jego rozwój we właściwym kierunku. Nasz umysł stanowi narzędzie duszy, Atmana służące do poznawania i eksplorowania materialnego świata oraz do jej samorealizacji w tym świecie. Dzięki temu umysł jest bardzo plastyczny i chłonny. Jedną z podstawowych zasad jego działania jest to, że co zostanie przez niego wchłonięte, tym on się staje. Na czym się nasz umysł skupi to się rozwija i wydaje owoce stosownie do jakości przedmiotu skupienia. W myśl przysłowia: "Czym skorupka za młodu nasiąknie tym na starość trąci." A to, co umysł zaakceptuje jako swoje, trudno potem z niego wyrugować. Później trzeba się sporo natrudzić i zużyć dużo energii, aby zmienić zapisane w nim wzorce. Świat, w którym żyjemy jest pełen energii i informacji o różnej wartości. Aby nie dostały się w obszar naszego umysłu śmieci, aby uchronić nas przed tym, zostały powołane do życia przynoszące pomyślność zasady Niyamah. Kultywowanie ich tworzy w naszym umyśle dogodne i bezpieczne środowisko do wszelkich działań tak w sferze rozwoju duchowego jak i działań czysto materialnych. To w konsekwencji przynosi pomyślność we wszystkich dziedzinach naszego życia i prowadzi do zwycięstwa na ścieżce rozwoju duchowego.
Tak jak zasady yamaH polegają na powstrzymywaniu się od czynienia niewłaściwych rzeczy (krzywdzenia, kradzenia, kłamania, przywiązania, zachłanności), niyamH są kultywowaniem pozytywnych postaw i działań. Rozróżnienie między tym co należy czynić, a do czego należy się powstrzymywać ma kluczowe znaczenie dla ludzkiego rozwoju.
II.29 yama niyama asana pranayama pratyahara dharana dhyana samadhayah astau angani
Zasady moralne (yama), reguły samooczyszczania (niyama), pozycje (Asana), kontrola energii poprzez oddech (prAnAyAma), skierowanie zmysłów ku wnętrzu do ich źródła (pratyAhAra), koncentracja (dhArAna), kontemplacja (dhyAna) i połączenie świadomości z duszą (samAdhi) - są ośmioma członami jogi.
Sutra ta określa ośmioczłonową ścieżkę jogi (ashtanga yogaH) czyli ukazuje jogę jako zbiór ośmiu grup coraz bardziej wewnętrznych ćwiczeń duchowych, a nie jak samodzielną ścieżkę jogi...
II.32 śauca saMtosha tapah svAdhyAya IśvarapranidhAnAni niyamAh
Czystość, zadowolenie, religijny zapał (asceza, żarliwość), samo-poznanie i oddanie duszy najwyższemu Duchowi (Guruh) jest niyamą. Podczas gdy yama oznacza uniwersalną praktykę społeczną, to niyama - indywidualne praktyki konieczne do wzmocnienia charakteru adepta.
Zasady niyama zawarte w kriyayodze podkreślają znaczenie samodyscypliny. Nie można osiągnąć mistrzostwa ani nawet powodzenia w jodze bez przestrzegania etycznych zasad yama i niyama.
Istnieją dwa niezbędne rodzaje oczyszczenia - zewnętrzne i wewnętrzne. Kąpiel jest oczyszczeniem zewnętrznym, a wykonywanie asan i pranayamy wewnętrznym. Przestrzeganie niyamy rozwija życzliwość, współczucie oraz zdystansowanie, i jest dodatkową pomocą w oczyszczaniu ciała, umysłu i rozumu. Svadhyaya jest sprawdzaniem samego siebie, aby się upewnić, czy przestrzega się zasad jogi. W celu przestrzegania tych zasad, każdy musi najpierw określić, czy jego własny sposób postępowania jest z nimi zgodny, czy też nie. Gdyby nie był zgodny, wówczas należy dostosować do nich swoje myśli i działania oraz usunąć błędy, które utrudniają jego praktykę (sAdhanę).
Sutry II.40-45 opisują efekty praktykowania pięciu niyamah
II.40 śaucAt svAngajugupsA paraih asaMsargaH
Czystość, w tym higiena ciała i umysłu rozwija niechęć do kontaktu z innymi dla własnej przyjemności. Objawia się to często niechęcią do przebywania z nieczystymi, ale po pewnym czasie pojawia się zdolność do oczyszczania otoczenia. Czystość chroni ciało i czyni je odpowiednim domem dla duszy. Wskutek tego, ciało nie skłania się już dłużej ku przyjemnościom zmysłowym i dąży do powstrzymania się od nieczystych kontaktów z innymi. Chociaż osoba praktykująca (sAdhaka) zdaje sobie sprawę z nietrwałości swego ciała, to nie traktuje go ze wstrętem czy niechęcią. Przez szacunek dla duszy, utrzymuje ciało czyste i nieskazitelne i dba o nie jako o świątynię ducha.
Tak jak codziennie dba się o czystość świątyni lub kościoła, tak należy obmywać wewnętrzne ciało - świątynię duszy, obficie zaopatrując go w krew poprzez asany i pranayamę. Oczyszczają one ciało fizycznie, fizjologicznie i psychiczne. Ciało, posiadając własną inteligencję, rozwija własny potencjał w celu zmiany swych wzorców zachowań. Pomaga sadhace oderwać się od pragnień zmysłowych i prowadzi go do właściciela ciała - duszy, Atmana. Tak więc czystość (śauca) czyni ciało odpowiednim instrumentem do poszukiwania duchowego poznania.
Śauća to zachowanie czystości tak zewnętrznej jak i wewnętrznej w całej przestrzeni naszego życia. Nasze ciało, pomimo że często sobie tego nie uzmysławiamy, jest świątynią nieśmiertelnego ducha i naszym obowiązkiem jest dbać o tą świątynię z należytą troską. Codzienną dokładną higienę całego ciała zalecają święte pisma wszystkich religii. Jest to podstawa naszego zdrowia i dobrego samopoczucia. Szczególną uwagę powinniśmy przykładać też do tego co spożywamy, bowiem to tak jak z umysłem co wejdzie do środka, to wbudowuje się w nasze ciało i zaczyna oddziaływać na stan zdrowia i świadomości. Poleca się pożywienie sattwiczne a więc roślinne, świeże, wolne od chemicznych dodatków, konserwantów i trucizn. Przy posiłkach gorących pożywienie jest satwiczne nie dłużej jak 3 godziny od ugotowania.
Kolejnym zagadnieniem Śauća jest czystość myśli słów i czynów. Zaleca się ustawiczną kontrolę swoich myśli i swojego języka, one bowiem kierują czynami. Myśli nasze i słowa powinny być gładkie, prawdziwe i nie raniące, a aby tak było, trzeba powstrzymać wypływ negatywnych emocji takich jak lęk, zawiść, pożądanie, nienawiść, chciwość, duma i pycha a zwłaszcza gniew, niszczący w jednej chwili całą naszą zasługę i pomyślność, wynikającą z dobrych uczynków i duchowej praktyki. Śauća to też higiena otoczenia: czystość, ład i porządek przestrzeni, w której żyjemy to też składniki naszego życia i naszej świadomości. Im bardziej jesteśmy uporządkowani, tym tak naprawdę łatwiej nam się żyje. W skład higieny otoczenia wchodzi też dbanie o to, by w naszym otoczeni byli ludzie o wzniosłej naturze, w myśl zasady z kim przestajesz taki się stajesz. W konsekwencji jest to dążenie do świętości ciała i ducha.
Śauća (Shauca) to pierwsza zasada Niyama - czystość umysłu i ciała. Obejmuje czystość otoczenia danej osoby takiego jak ciało, odzież i środowisko, jak również wewnętrzny świat umysłu. Zewnętrzną schludność możemy osiągnąć poprzez regularne czyszczenie własnego ciała i środowiska, podczas gdy wewnętrzną czystość umysłu może zostać osiągnięta dzięki auto-sugestii. Żeby tego dokonać, musimy zastępować destrukcyjne myśli dobrymi. Dla przykładu, jeśli ktoś odczuwa chciwość, powinien postarać się pomyśleć o wielkodusznym działaniu i wykonać je.
II.41 sattvaśuddhi saumanasya aikAgrya indriyajaya Atmadarśana yogyatvAni ca
Gdy ciało jest zdrowe, umysł oczyszczony, a zmysły pod kontrolą, to pojawia się także pełna radości świadomość, potrzebna do urzeczywistnienia duszy, Atmana. Podstawą procesu oczyszczania jest oczyszczanie pierwiastka sattwam, manifestującego się jako harmonijność, zrównoważenie, świetlisotość, dobroć, co jest oznaką postępów w oczyszczeniu wnętrza.
Dzięki czystości, ciało staje się świątynią duszy i odczuwa radość wypływającą ze świadomości swojego prawdziwego bytu. Kiedy świadomość jest pogodna i życzliwa, poszukujący staje się gotów do poznania i ujrzenia duszy, Atmana.
Dzięki oczyszczaniu sattvy umysł staje się czysty i wolny od niegodziwych myśli (saumanasya), świadomość staje się jednolita, uwalnia się od rozczepień i kompleksów, wolna od rozdwojeń (aikagrya), a sAdhaka panuje nad swoimi zmysłami (indriyajaya). Zostaje osiągnięty wgląd w duszę i sprawy duchowe, gdzie boskie prawdy pojmuje się na nowo w sposób głęboko wewnętrzny (Atmadarśana).
Śauća (Shauca) - czystość - w praktyce asan Jogi
Czystość w praktyce Asan oznacza świadome, uważne oczyszczenie ciała. Jeśli w jakiejś asanie istnieje łatwość w wykonaniu jej na jedną ze stron, lecz druga strona sprawia trudność oznacza to, że jest ona nieoczyszczona w porównaniu z pierwszą. Podobnie przód i tył ciała winny zostać jednakowo oczyszczone przez praktykę odpowiednich asan. Dążenie do harmonii oraz całkowitej symetrii ciała i świadomości w asanach jest praktyką czystości. Zasada ta odnosi się też do czystości w podejściu do praktyki, naszej motywacji, oczekiwań, sposobu radzenia sobie z trudnościami.
II.42 saMtoshad anuttamaH sukhalAbhaH
Z zadowolenia świadomości wypływa najwyższe, nieprzewyższalne szczęście (sukha).
Dzięki czystości ciała, osiąga się zadowolenie, które staje się zalążkiem przyszłej błogości i wiecznej szczęśliwości (Anandam). Razem rozpalają one płomień żarliwości (tapasu), popychając sAdhakę w kierunku ognia poznania. Ta przemiana, która wskazuje, że adept jest na właściwej drodze koncentracji, umożliwia mu spojrzenie do wnętrza poprzez badanie siebie samego (svadhyaya), a następnie prowadzi ku Boskości.
Krótko rzecz ujmując santosha (Santosza) to utrzymywanie wewnętrznego stanu zadowolenia i równowagi wewnętrznej bez względu na pojawiające się okoliczności. Jogin powinien zachować niezachwianość i obojętność wobec pochwał jak i nagan, zdając sobie sprawę, że są chwilowym wytworem okoliczności spowodowanych jego karmą. To samo dotyczy pomyślnych lub niepomyślnych sytuacji pojawiających się często naprzemian w życiu. One również są tylko odbiciem indywidualnej karmy i nie mają nic wspólnego z wieczną, zanurzoną w szczęściu jaźnią - Atmanem, Puruszą.
Druga zasada niyama to santosha - utrzymywanie stanu umysłowego spokoju. Gdy umysł czegoś pragnie, jest w stanie skrępowania. Kiedy zaspokajamy pragnienie, moment ulgi i złagodzenia napięcia, którego zaznaje umysł, w Sanskrycie nazywa się tosha. Ci ludzie, których łatwo zaspokoić, mogący utrzymać stan zaspokojenia, podążają za zasadą santosha. Osiągnięcie santoshah jest powiązane z aparighrahą (wspomnianą wcześniej).
Santosha - zadowolenie - w praktyce asan Jogi
Santoshah (santosza) jest kultywowaniem wewnętrznego stanu zadowolenia niezależnego od zewnętrznych okoliczności. Jest to oczyszczanie naszego postrzegania rzeczywistości i tworzenie pozytywnego umysłu. Jak mówi sutra II.46 "Doskonałość w asanie osiąga się, gdy wykonanie jej staje się bezwysiłkowe". Przyjmowanie każdej z asan z radością i zadowoleniem budzi energię ukrytą w ciele. Wtedy w asanie pojawia się wewnętrzne światło i staje się ona bezwysiłkowa. Dzięki temu jogin osiąga jeszcze większe zadowolenie. To jest praktyka santoshah w asanie.
II.43 kAya indriya siddhih aśuddhikshayAt tapasaH
Tapas wypala nieczystości ciała zmysłowego i roznieca iskry boskości ku mocy nadludzkiej.
Tapas (samodyscyplina) niszczy wszelkie nieczystości, doskonaląc ciało, umysł i zmysły, tak że świadomość działa swobodnie i osiąga boskość przejawiając moce nadludzkie.
Nie można prawidłowo zrozumieć nie-krzywdzenia (ahimsa) bez odniesienia do tapasu. Tapas jest pewną wewnętrzną przemocą (himsa), poprzez którą stwarzamy możliwość zewnętrznej ahimsy. Ahimsa nie może istnieć sama. Koniecznie musi istnieć siła dopełniająca. Mahatma Gandhi nigdy nie byłby zdolny do wezwania o zachowanie nieprzejednanego spokoju, które poruszyło całe Indie, bez bezwzględnej postawy wobec samego siebie. Przemoc jest być może zbyt silnym słowem dla tapasu, lecz jest to gorący wewnętrzny zapał i asceza, rodzaj niesłabnącej surowości w stosunku do siebie samego, która umożliwia odczuwanie współczucia i przebaczania innym. Tapas to religijna żarliwość ascetów, gorąca wytrwałość w dążeniu do wyższych celów.
Dyscyplina wewnętrzna i żarliwość w działaniu - najpełniej określają zasadę Tapasu. Przede wszystkim odnosi się ona do systematycznego rozwijania podjętej praktyki duchowej, sAdhany. Aby przyjęta przez nas praktyka przyniosła oczekiwany skutek powinna być wykonywana systematycznie i żarliwie. Systematycznie i zdyscyplinowanie bez względu na okoliczności i to czy nam się tego chce czy nie. Żarliwie to znaczy całym sercem, całym zaangażowaniem i oddaniem temu, co robimy. Ale ta zasada tak naprawdę dotyczy całego naszego życia. W każde nasze działanie, każdą najdrobniejszą nawet czynność, powinniśmy angażować się żarliwie i bez reszty, tak jakbyśmy ją spełniali dla samego Boga, Śiva. Dyscyplina w tym aspekcie uchroni nas przed jedną z największych trucizn naszego życia - przed zaniechaniem działania. Tapas przyrównywany jest do jasnego ognia spalającego powoli wszystkie przeszkody i trudności stojące przed nami i zagradzające nam drogę do wyzwolenia. Jeśli rozwiniemy w sobie energię tapasu, to z czasem wszystkie działania podjęte przez nas zakończą się sukcesem, a nasz umysł stanie się niezwyciężony.
Tapah to trzecia zasada Niyama która oznacza oddanie się sprawie indywidualnego i wspólnego rozwoju. Czynność którą wykonujemy w duchu służenia i pomagania innym bez oczekiwania, że coś w zamian otrzymamy - to właśnie Tapah, inaczej seva. Służyć powinno się tym, którzy pomocy naprawdę potrzebują. Jeśli niosąc pomoc, nakarmisz osobę bogatą, nie będzie to bardzo przydatna służba. W przeszłości niektórzy duchowi aspiranci praktykowali samookaleczanie się i skrajnie surowy tryb życia, ale tego typu praktyki nie dają zwykle korzyści ani aspirantowi, ani społeczeństwu, ani Kosmicznej Świadomości, zatem nie mają żadnego większego znaczenia w duchowym rozwoju, chociaż indywidualnie może pomagają zredukować ciężką demoniczną karmę.
Tapas - zapał - w praktyce asan Jogi
Tapas, czyli zapał, żarliwe pragnienie oznacza nieustanny wysiłek w celu oczyszczenia ciała i umysłu, uczynienia ich zdrowymi i odpornymi na choroby. Jest to kolejna praktyka psychiczna budująca konieczne do postępu zaangażowanie i wewnętrzną intensywność, pozwalająca przekroczyć lenistwo i niezdecydowanie. Tapas to zdolność podejmowania długotrwałego wysiłku praktykowania w stały i regularny sposób, zdolność ćwiczenia się w postach i wyrzeczeniach.
II.44 svAdhyAyAd ishtadevatA saMprayogaH
Przez medytację na świetle Jaźni osiąga się kontakt z dowolnymi bóstwami (ishtadevata).
Zagłębienie się w duszy, w jaźni, prowadzi do urzeczywistnienia Boga lub łączności duchowej z upragnionym bóstwem. Ishtadevata to Bóstwa niezbędne, koniecznie potrzebne do rozwoju duchowego, Bóstwa bez których zaawansowany rozwój duchowy jest niemożliwy.
Są dwie drogi zagłębiania się w duszy, Atmanie. Pierwsza - począwszy od skóry, poprzez wewnętrzne powłoki, aż do duszy; druga natomiast wychodzi jako impuls od duszy do zewnętrznej powłoki jego siedziby. Ciało posiada własną świadomość, ćittam. Należy ją jednak ukierunkować poprzez praktykę asany i pranayamy, w których rozum, budhi działa jako most łączący świadomość ciała z jego źródłem i odwrotnie. Właśnie ta łącząca świadomość wprowadza harmonię ciała, umysłu i duszy oraz zażyłość z Najwyższą Duszą (ParamAtman).
Tradycyjnie, svAdhAayAh wyjaśnia się jako studiowanie objawionych świętych pism takich jak wedy i recytację mantry, którą poprzedza sylaba AUM. Dzięki tym praktykom adept może ujrzeć swe opiekuńcze lub wybrane bóstwo, Iśtadevatam które spełni wszystkie jego pragnienia i nada właściwy kierunek.
SvAdhyAyAh nakazuje poszerzenie pola świadomości, mądrości i wiedzy poprzez koncentrację, introspekcję, samoobserwację i studiowanie świętych tekstów. Wyćwiczenie koncentracji naszego umysłu to jedno z podstawowych zadań w rozwoju duchowym. To zbudowanie kamienia węgielnego, na którym może się potem wznieść solidna budowla całej ludzkiej sAdhany - praktyki duchowej. Umysł, manas nie poddany kontroli, rządzony przez wewnętrznego "gadacza", przyrównywany jest do sztormu na oceanie. Jeśli do takiego rozszalałego oceanu wrzucić skałę nie rozpoznamy nawet rozbryzgów. Nie jesteśmy w stanie skontrolować co do takiego umysłu wchodzi i co z niego wychodzi. Wewnętrzna koncentracja natomiast porównywana jest do tafli wody bez jednej nawet fali. Gdy do takiej wody wrzucimy tylko piórko, niewielka fala powstała z tego faktu będzie dla nas postrzegalna. Uzyskanie koncentracji prowadzi więc do wewnętrznej samokontroli.
Introspekcja wraz z samoobserwacją pozwalają przypomnieć sobie i dogłębnie zrozumieć wszystkie ludzkie uwarunkowania i mechanizmy emocjonalno-mentalne i ich powiązania z wydarzeniami z naszego życia. Pozwalają też na ich rozpuszczenie poprzez proces kszamah - przebaczania i wybaczenia. Szeroki kontekst obserwacji przypomnienia wszystkich znaczących sytuacji z naszego życia daje też możliwość uświadomienia głębokich motywów naszego postępowania, a w dalszej perspektywie głębsze poznanie swojej prawdziwej natury. Kiedy studiowanie tekstów objawionej Bożej Mądrości, świętych tekstów różnych religii stanie się naszym nawykiem, w naturalny sposób nasz umysł odwróci się od różnych niepotrzebnych nam i zaśmiecających energii. Z czasem pojawi się zrozumienie całego przejawionego życia, głęboka mądrość i duchowa wiedza prowadząca do szczęśliwego i spełnionego życia.
SvAdhyAya jest czwartą zasadą - wyraźnym pojmowaniem duchowego celu swego istnienia. Każdy powinien czytać i przyswajać treść książek i pism pisanych przez rozwiniętych duchowo ludzi oraz avatarów. Zwykłe czytanie bez zrozumienia nie jest svAdhyAyą. Istotą jej jest, iż daje nam możliwość kontaktowania się z wielkimi osobowościami i inspiruje do kontynuowania naszej drogi samorealizacji. SvAdhyAya to skupianie się w świadomości świętych istot, aniołów, mistrzów, wielkich guruH, bogów.
SvAdhyAya - medytacje, samo-badanie - w praktyce Asan Jogi
Sva oznacza samego siebie, jaźń adhyAya studiowanie, wczuwanie w to, co najwyższe, w najwyższe światło, Dhi. SvAdhyAya jest nieustanną obserwacją siebie w asanie. Świadome poznanie siebie od powierzchni skóry, od koniuszków palców i czubka głowy aż po najgłębsze warstwy ciała i jądro bytu jest praktyką svAdhyAyaH w asanie. Praktyka ta rozwija naszą wrażliwość, umiejętność postrzegania i inteligencję. Odkrywa głębię asany, która angażuje nie tylko nasze ciało, lecz także zmysły, umysł i świadomość.
Hatha-joga jest ścieżką siły woli. Używamy jej w sposób długotrwały i intensywny do badania i oczyszczania naszego ciała i umysłu - aż do czasu gdy doświadczymy jak ograniczone są nasze możliwości. Prowadzi to do pokory, rozluźnienia napuszonego ego i zaufania sile, która sprawia, że bez wysiłku z naszej strony powstaliśmy, żyjemy, działamy, że istnieje i funkcjonuje świat.
W praktyce Asan niyama ta przejawia się przez przyjęcie i akceptację własnych ograniczeń i możliwości, praktykę nieegoistyczną - bez współzawodnictwa, wykorzystywania praktyki do pompowania ego i dojście do momentu gdy "joga robi się sama", a my mamy możliwość uczestniczenia w tym i celebrowania danego nam życia.
II.45 samAdhisiddhih IśvarapranidhAnAt
Poddanie się Bogu, Guruh prowadzi do doskonałości w samAdhi.
Dzięki skupieniu, oddaniu się (dhana) żyjącemu (pranin) Iśvarze osiąga się moc nadludzką (siddhi) wynikłą ze skupienia (samadhi).
Iśvara-prani-dhAnA jest Najwyższym Przykazaniem Duchowym Jogi za jakim należy podążać.
Oświecenie (samAdhi) osiąga się poprzez jasność rozumu i intensywność myśli o poddaniu się Bogu, Śivah i Guru. Moc samAdhi przychodzi do tego, kto przyjmuje schronienie w Bogu i Guru. Poddanie się Bogu i Guru uwalnia sAdhakę z więzów ziemskich pożądań, prowadzi do wyrzeczenia się pragnień zmysłowych oraz wykształca w nim najintensywniejszą formę pilności. Iśvara to inaczej api guruH, osobowa manifestacja Boga, Śiva w ludzkim wcieleniu doskonałego jogina lub jogini. Iśvara to inaczej doskonały mistrz duchowy, istota zrealizowana duchowo, avatara.
Postawa szacunku, oddania i wdzięczności kultywowana w stosunku do Boga i Guru określa ten nakaz. Docelowo zaleca się pamiętać o Bogu i Guru w każdej chwili swojego istnienia. Dziękować za wszystko, co nam przynosi życie, dzielić się z nim wszystkimi naszymi troskami i radościami, prosić o wszystko czego pragniemy. Jego ustanowić celem wszystkich naszych działań i całego życia. W Jego ręce oddać nasz los i kierowanie wszystkimi naszymi przedsięwzięciami, całym naszym życiem. Wedle nauk Jogi, Śiva (Bóg) jest Guru, a Guru jest Bogiem (Śivą) samym, dlatego nie ma różnicy między zwracaniem się do Boga a do Guru w modlitwie, nie ma różnicy w oddaniu się Guru czy Bogu. Iśvara to Bóg przejawiony w osobowej formie doskonałego Mistrza duchowego, Guru, o czym obszernie powiada Bhagavad Gita.
Iśvara-prani-dhAna to Duchowe Oddanie Żyjącej Doskonałości. Boski Guru musi być żywy, inaczej nie ma mowy o spełnianiu przykazania Duchowego Oddania wobec Iśvarah. Pokłony we wszystkich tradycjach duchowych służą zmiękczaniu ego oraz rozpuszczaniu wrogości przeciwko temu co boskie. Pokłony usuwają subtelne zasłony, avarany oddzielające człowieka od tego co boskie i powodujące popadnięcie w brak możliwości doznawania światła duchowego. Pokłony uczą właściwego ustosunkowania do boskiego światła i tych, którzy są nosicielami Kosmicznej Świadomości.
Piąta zasada niyama to Iśvara pranidhAna, co oznacza uczynienie ucieleśnienia Kosmicznej Świadomości celem własnego życia. Służy temu proces medytacji, w której medytujący skupia się na jednej tylko myśli - Kosmicznej Świadomości. Jak wyjaśnialiśmy wcześniej, w medytacji tantrycznej medytujący powtarza mantrę, która przypomina mu o jego związku z Kosmiczną Świadomością. Część tego procesu medytacji zawiera również etapy, w których umysł odizolowuje się od innych obiektów i skupia na ucieleśnieniu Kosmicznej Świadomości.
Iśvara-pranidhAna w praktyce Asan Jogi
Iśvara (Iśwara) to doskonały Api Guru, mistrz pośród mistrzów, prawdziwy Brahman, doskonały jogin i dużo więcej. Poddanie życia duchowemu mistrzowi, doskonałemu przewodnikowi jest najwyższym ideałem jogi. W praktyce Asan rozpoczyna się i kończy lekcje od hołdu Guru wyrażanemu poprzez pokłon lub cykl pokłonów zależnie od tradycji przekazu. Przykładowo Śaśankasana czyYogamudra jest pokłonem dla Guru w którym rozwijamy uczucia wdzięczności i duchowego oddania wobec doskonałości. Iśvara-pranidhAna jest wykorzenieniem małego "ja", połączeniem się, współgraniem z kosmiczną inteligencją, siłą wyższą, Bogiem, z tym co taoiści nazywali Tao (Dao).
Yama i Niyama w księdze Yogasutra II.28-45
28. Dzięki wypełnieniu członów pomocniczych jogi, gdy zaniknie nieczystość, nastaje światło poznania aż do poznania rozróżniającego włącznie.
29. Zasady moralne (yama), samooczyszczanie (niyama), pozycje (asana), powściągnięcie prany (pranayama), wycofanie (pratyahara), koncentracja (dharana), kontemplacja (dhyana) i skupienie (samadhi) stanowią osiem członów dodatkowych jogi.
30. Na zasady moralne składają się: niekrzywdzenie (ahimsa), umiłowanie prawdy (satya), niekradzenie (asteya), wstrzemięźliwość zmysłowa (brahmacarya) i nieposiadanie (aparigraha).
31. Zasady moralne winny się stać wielkim ślubem przestrzeganym niezależnie od kasty, miejsca, czasu, okoliczności i na wszystkich stopniach rozwoju duchowego.
32. Oczyszczanie (sauca), zadowolenie (santosa), asceza (tapas), medytacja (svadhyaya) i oddanie się Iśwarze (Isvarapranidhana) stanowią zasady samooczyszczenia.
33. Gdy atakują słabości, należy stosować przeciwdziałanie.
34. Stosowanie przeciwdziałania polega na uświadomieniu że cierpienie i niewiedza są niekończącym się skutkiem słabości. Naturą słabości jest skłonność do krzywdzenia, kłamania itd. Do krzywdzenia itd. dochodzi poprzez jego dokonanie, gdy nakłania się do jego dokonania lub się je pochwala - co jest następstwem żądzy, gniewu lub zaślepienia - i może występować w stopniu małym średnim lub wielkim.
YAMAH
35. Gdy jogin ugruntuje się w cnocie niekrzywdzenia w jego obecności ustają wszelkie akty wrogości ze strony innych istot.
36. Gdy jogin ugruntuje się w prawdzie, jego słowa stają się tak skuteczne, ze cokolwiek powie, spełnia się.
37. Gdy jogin ugruntuje się w cnocie niekradzenia, wszystkie klejnoty zbliżają się do niego.
38. Gdy jogin umocni się w cnocie wstrzemięźliwości osiąga moc.
39. Gdy jogin utrzymuje się w cnocie nieprzywiązania do rzeczy materialnych poznaje intuicyjnie stany swoich wcieleń.
NIYAMAH
40. Dzięki oczyszczaniu jogin trzyma się z dala od własnego ciała i nie łączy się z ciałami innych.
41. Nadto przez oczyszczanie zdobywa się czystość i pogodę umysłu, jednolitość świadomości, opanowanie narządów postrzegania i zdolność bezpośredniego poznania siebie samego, 'ja'.
42. Przez ćwiczenie się w zadowoleniu osiąga się niezrównane szczęście.
43. Dzięki ascezie - na skutek zaniknięcia nieczystości - osiąga się moc nadludzką nad ciałem, zmysłami i umysłem.
44. Dzięki medytacjom Jaźni zdobywa się łączność z dowolnymi pożądanymi do pracy duchowej bóstwami.
45. Dzięki skupieniu się na oddaniu Iśwarze osiąga się moc nadludzką wynikłą ze skupienia.
Opracowane na podstawie wykładów czcigodnych Joginów: Ryszi Patańjali, Swami Vivekananda, Swami Sivananda, Swami Iyengar, Swami Anandamurti, Ryszi Krishnacarya i Ryszi Neminatha.
© Wszelkie prawa do publikacji zastrzeżone przez: radża-joga.blogspot.com
Wspaniały wykład odwiecznych zasad i reguł postępowania. Artykuł dogłębnie wyjaśnia te pojęcia w kontekście nauk tradycyjnej jogi i wykładu Riszi Patańdźali. Nic tylko studiować i wyryć głęboko w sercu i umyśle.
OdpowiedzUsuń